Paragrafta Anlatım Biçimleri
ÖYKÜLEME (HİKAYE ETME):
*Bir olayın eylemler yardımıyla anlatılması esastır.
*Kişi, yer, mekan ve zaman öykülemenin ana unsurlarıdır.
*Ele alınanlar, hareket halinde yansıtılır.
*Genelde öykü, roman, gibi edebi türlerde kullanılır.
*Sanatsal maksat dışında yapılan öykülemelere “açıklayıcı öyküleme” denir
BETİMLEME (TASVİR ETME)
*Varlıkların iç ve dış niteliklerinin, sıfatlar yardımıyla yazıya aktarılmasına dayanır.
*Gözlemlerin aktarılması söz konusudur.
*Betimleme yapıldığında kafamızda bir resim belirmelidir.
*Benzetmeler, mecazlı ifadeler, sıfatlar bolca kullanılır.
*Betimleme ve öyküleme, yazılarda genelde iç içe kullanılır.
*İnsanların iç yapısını (kişilik özelliklerini) anlatan “ruhi”; dış yapısını (fiziksel özelliklerini) anlatan “fiziki” betimlemeler vardır. Bunlara “Portre” de denir.
AÇIKLAMA:
*Okuyucuyu herhangi bir konuda bilgilendirmek için kullanılan anlatım biçimidir.
*Ders kitaplarında, ansiklopedilerde bu biçim kullanılır.
*Bu biçimde nesnellik ağır basar.
*Konu, çeşitli yönleriyle ele alınır.
*Yazar, bu biçimde değişik düşünceyi geliştirme yollarını kullanabilir. (Tanımlama, örneklendirme vs.)
TARTIŞMA:
*Bu anlatım biçiminde, bir fikre karşı çıkılır.
*Karşı çıkılan fikir, sanatçının fikirleriyle çürütülmeye çalışılır.
*Okuyucunun konu hakkındaki fikri değiştirilmeye çalışılır.
*Tutarlı ve gerçekçi ifadeler kullanılır.
*Yazar, fikirleri soru-cevap şeklinde tartışabilir.
*Kişisel bir anlatım özelliği gösterir.